Date of publication: 15.04.2016 17:34
Date of changing: 15.04.2016 17:35

            Қазақстан  Республикасының Салық кодексіне келісілген, қолма-қол ақша рақылы қызметтерді  көрсеткені, жұмыстарды орындағаны, тауарды сатып алғаны үшін іске асырылатын, ақшадай есеп-айырысулар мiндеттi түрде бақылау-касса машиналарын қолдану арқылы жүргiзiледi, оны қолданғанда БКМ міндетті қолдануы таратылмайтын, Салық кодексінің 645бабы 1 тармағымен анықталған  айрықша негіз және тұлғалар тізімдемесі  құрайды.   

            Сондықтан, қызметтерді, жұмыстарды, тауарларды сатып алушыға БКМ бермеу, Салық заңнамасының нормасының бұзушылығы болып табылады.

            Сатушымен берілетін чектерге көптеген сатып алушылар тиісті мән бермейді, өкінішке орай бұл теріс пиғылды салық төлеушілердің пайдасына тиімді. Чек берілмеген жағдайда шаруашылық жүргізуші субъектісінің нақты табысының төмендеуіне себебін тигізеді, өз кезегінде, бюджетке салықтың толығымен түсуіне әсер етеді. Аз алынған салық мемлекеттің өзіне алған бағдарламаларды тиісінше орындауына әсер етеді.

            Қазақстан Республикасының салық заңнамасын сақтауын қамсыздандыру насихаты бойынша салық органдары міндеттерді іске асыру шегінде тауар сатып алу кезінде чекті талап етуге немесе қолма-қол ақшаға қызметтерді алуға халықты үндейді.

            Бұл сатып алушыларға және мемлекетке қажет. Өйткені бақылау чегі түсінігі – бұл алғашқы бақылау-касса машинасының есеп құжаты, сатушы және сатып алушы арасындағы ақшалай есептесуді жүзеге асыру фактісін растау.   

           Демек, чекті талап етуде, бірінші кезекте сатып алушы тауарларды, жұмысты, қөмекті  пайдаланушы ретінде өз мүддесін қорғайды.

 Мысалы, сатып алушыға  тауар объективті себеп бойынша ұнамаған жағдайда. Осы тауардың бақылау чегі болған кезде ауыстыруға немесе қайтаруға болады, тауарды сатып алу кезінде сатып алушыға сатушымен берілген жағдайда («Пайдаланушының құқығын қорғау туралы» ҚР заңы 30; 14 б.).

 Сапасыз тауар сатып алынған жағдайда сатып алушымен алынған чек оның құқығын қорғау кепілдемесі болып табылады, сондай-ақ салық түрінде қандай да бір төленген сомасы бөлігі бюджетке түсетінінің кепілдемесі.

 Сонымен бірге, қолға берілетін чек салық заңнамасының міндетті нормасына назар аударамыз.

Салық заңнамасының нормасының бұзушылығы нормасына сәйкес «Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық кодексі туралы» әкімшілік жауапкершілік қарастырылады.